2025-ci ilin əvvəlindən bəri Rusiya Müdafiə Nazirliyi Ukraynaya qarşı müharibədə iştirak etmək üçün 902 Özbəkistan vətəndaşını cəlb edib. Bu barədə Ukraynanın "Yaşamaq istəyirəm" dövlət layihəsi (Müdafiə Nazirliyinin təşəbbüsüdür) məlumat yayıb.

Bildirilib ki, Rusiya hakimiyyəti orduya canlı qüvvə cəlbi üçün "eyni metodlara" əl atır. Xüsusilə qeyd olunub ki, Özbəkistandan olan miqrantlar "yüksək maaşlı iş" vədləri ilə - tikinti sahələrində və ya ordunun arxa cəbhəsində işləmək adı altında aldadılır. Əsas stimullardan biri isə Rusiya vətəndaşlığı vədidir.

"Rusiya həbsxanalarında məhkumluğunu çəkən şəxslər isə təhdid və psixoloji təzyiqlərlə müharibəyə getməyə məcbur edilirlər", - deyə məlumatda qeyd olunub.

"Yaşamaq istəyirəm" bildirib ki, Ukrayna əsirliyində 33 ölkənin vətəndaşı var və Özbəkistan xarici hərbi əsirlərin sayına görə birinci yerdədir.

Layihənin məlumatına görə, bu il iyunun 5-də polkovnik Alişir Narbayevin rəhbərlik etdiyi Özbəkistan Müdafiə Nazirliyinin nümayəndə heyəti Kursk vilayətinin Postoyalıye Dvori kəndində yerləşən poliqona səfər edib. Nümayəndə heyətinə Leninqrad hərbi dairəsinin hərbçilərinin döyüş hazırlığı ilə bağlı məruzə təqdim olunub.

"Ümid edirik ki, bu, rəsmi səfər idi və Rusiya ordusunun Özbəkistandan olan xarici muzdlu döyüşçüləri hazırladığı yerlərə ziyarət deyildi", - Ukrayna layihəsində qeyd olunub.

2025-ci ilin aprelində layihə Rusiya Müdafiə Nazirliyi ilə müqavilə imzalamış 1 min 110 Özbəkistan vətəndaşının adlarını dərc etmişdi.

ABŞ Dövlət Departamenti Rusiya, İsrail və El-Salvadorda insan hüquqlarının vəziyyəti ilə bağlı hesabatı yumşaldıb. Bu barədə "The Washington Post" sənədin ilkin versiyasına istinadən yazıb.

Nəşrin xəbərinə görə, yeni hesabat ötənilki versiya ilə müqayisədə xeyli qısaldılıb və ton baxımından daha yumşaq olub. Sənəddən, xüsusilə, Rusiyada LGBT icmasının təqibinə dair qeydlər çıxarılıb, halbuki bu ölkədə Ali Məhkəmə daha əvvəl "beynəlxalq ictimai LGBT hərəkatı"nı qadağan edib, LGBT üzvlərinə qarşı ölkə üzrə reydlər və həbslər həyata keçirilib.

Hesabatın El-Salvadora aid hissəsində bildirilib ki, 2024-cü ildə bu ölkədə ciddi pozuntularla bağlı etibarlı məlumatlar qeydə alınmayıb. Ancaq əvvəlki hesabatda qətllər, işgəncələr və həbsxanalarda pis şərait kimi hallar sənədləşdirilmişdi.

Sənədin İsrailə aid bölməsində isə korrupsiya, məhkəmələrin müstəqilliyi və fələstinlilərin izlənilməsi ilə bağlı mövzulara yer verilməyib.

Dövlət Departamenti məsələ ilə bağlı rəsmi şərh verməyib. Dövlət Departamentinin adı açıqlanmayan əməkdaşı bildirib ki, hesabatın strukturu oxunaqlılığı artırmaq və təkrarları aradan qaldırmaq məqsədilə dəyişdirilib. Baxmayaraq ki, sözügedən sənəd fevralda ABŞ Konqresinə təqdim edilməli idi, o, hələ dərc olunmayıb.

ABŞ-nin Texas ştatında 22 yaşlı hərbi qulluqçu Teylor Adam Li həbs olunub. ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin məlumatına görə, ona qarşı "M1A2 Abrams" tankının zəif tərəfləri barədə məxfi məlumatları ötürməyə cəhd ittihamı irəli sürülüb.

İstintaqın versiyasına görə, 2025-ci ilin iyununda yüksəksəviyyəli məxfi rejimə çıxışı olan Li tankla bağlı məlumatları onlayn şəkildə göndərib və Rusiyaya kömək təklif edib. Yazışmalarında o, Rusiya Federasiyasına "könüllü şəkildə" yardım etməyə razı olduğunu bildirib.

İyulda 22 yaşlı hərbçi Rusiya hökumətinin nümayəndəsi olduğunu düşündüyü şəxslə görüşüb və ona məxfi məlumatların olduğu flaşkartı təqdim edib. Görüş zamanı tankın bir detalının ötürülməsi müzakirə olunub. Ayın sonunda Li həmin detalı Texasdakı anbara çatdırıb və qarşı tərəfə tapşırığın yerinə yetirildiyini bildirib.

Federal Təhqiqat Bürosunun əks-kəşfiyyat departamentinin direktorunun müavini Roman Rojavskinin sözlərinə görə, Li ötürdüyü məlumatlar qarşılığında Rusiya vətəndaşlığı alacağına ümid edib və əlaqə qurduğu şəxsin Rusiya kəşfiyyatının nümayəndəsi olduğuna inanıb.

2023-cü ilin payızında ABŞ Ukraynaya 31 ədəd "M1A1 Abrams" tankı verib. "The New York Times" qəzetinin xəbərinə görə, 2025-ci ilin yazına qədər bu tanklardan 19-u Rusiya ordusu tərəfindən ya məhv edilib, ya zədələnib, ya da ələ keçirilib.

Tanınmış gürcü jurnalisti, "Netqazeti" və "Batumelebi" müstəqil media qurumlarının təsisçisi Mzia Amaqlobeli 2 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Hüquq fəalları bu həbsin siyasi motivli olduğunu bildiriblər.

Batumi şəhər Məhkəməsinin hakimi Nino Saxelaşvili avqustun 6-da Amaqlobelini yanvarda keçirilən Avropayönlü etiraz aksiyasında hüquq-mühafizə orqanı əməkdaşına müqavimət göstərməkdə və ya ona qarşı zorakılıq tətbiq etməkdə təqsirli bilərək hökm oxuyub.

Amaqlobeli əvvəlcə daha ağır cinayət - polis əməkdaşına hücumda ittiham olunsa da, sonradan bu ittiham azaldılıb. Hakimiyyət orqanları iddia edir ki, o, Batuminin polis rəisi İrakli Dqebuadzeyə şillə vurub. Amaqlobeli bu ittihamı rədd edir və bildirir ki, Dqebuadze onu təhqir edib və üzünə tüpürüb, bu da onun instinktiv reaksiya verməsinə səbəb olub. Müdafiə tərəfi bildirir ki, ittihamı dəstəkləyən obyektiv sübut yoxdur və hökmdən apellyasiya şikayəti verməyi planlaşdırır.

Gürcüstanda mediaya təzyiqlər

Qlobal insan hüquqları, jurnalist təşkilatları Amaqlobelinin həbsini Gürcüstanda media azadlığına qarşı daha genişmiqyaslı təzyiqlərin bir hissəsi kimi pisləyiblər. Avropa Parlamenti iyunun 19-da qəbul etdiyi qətnamədə Amaqlobelini dərhal azadlığa buraxmağa çağırıb və Gürcüstan hökumətini müstəqil mediaya qarşı sistematik hücumlarda ittiham edib.

Gürcüstan rəsmiləri beynəlxalq tənqidlərə cavab verərək bildirib ki, Amaqlobeliyə qarşı işin onun jurnalistika fəaliyyəti ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Onlar həmçinin Avropa İttifaqını Gürcüstanın daxili işlərinə qarışmaqda ittiham ediblər.

Məhkəmədəki son ifadəsində Amaqlobeli həmkarlarına və beynəlxalq tərəfdaşlarına həmrəyliklərinə görə təşəkkür edərək bildirib ki, onun işi Gürcüstanda mətbuat azadlığı uğrunda daha geniş mübarizəni əks etdirir.

ABŞ prezidenti Donald Tramp birbaşa və ya dolayı yolla Rusiyadan neft aldığı üçün Hindistandan idxala əlavə 25 faizlik gömrük rüsumu tətbiq etməklə bağlı sərəncam imzalayıb. Hindistan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) cavab olaraq bildirib ki, "milli maraqları qorumaq üçün bütün tədbirləri görəcək".

Hindistana münasibətdə əvvəllər 25 faizlik idxal rüsumu qüvvədə idi. Bununla da, Hindistan mallarına ümumi tariflər 50 faizə yüksəldilib.

Sərəncamın 21 gün sonra qüvvəyə minəcəyi bildirilir.

"Hindistan nəinki böyük miqdarda Rusiya nefti alır, həm də onun böyük hissəsini açıq bazarda böyük qazancla satır", - Tramp avqustun 4-də özünün "Truth Social" hesabında yazırdı. "Ukraynada Rusiyanın döyüş maşınından nə qədər insanın həlak olması onları maraqlandırmır".

Elə həmin gün Hindistan ABŞ və Avropa İttifaqını (Aİ) Rusiya ilə ticarətdə ikili standartlarda ittiham edib. Hindistan XİN-in bəyanatında deyilir ki, Vaşinqton və Brüssel Rusiya ilə ticarəti davam etdirir, baxmayaraq ki, onlar üçün bu, "həyati zərurət məsələsi deyil". Vurğulanır ki, ABŞ Co Baydenin prezidentliyi dövründə qlobal enerji bazarlarının sabitliyini möhkəmləndirmək üçün Hindistanın Rusiya neftini almasını "aktiv şəkildə" təşviq edib. Aİ-nin Rusiya ilə ikitərəfli ticarətinin miqyası Hindistanınkından daha yüksəkdir, - XİN əlavə edir.

Hindistan Rusiya neftinin ən böyük alıcılarından biridir. Onun əhəmiyyətli bir hissəsi neft məhsullarına çevrilir və sonra digər ölkələrə göndərilir. Xüsusilə Hindistan Aİ-yə ən böyük neft məhsulları ixracatçısına çevrilib.

Rusiya dronları avqustun 6-sı gecə saatlarında Ukrayna-Rumıniya sərhədi yaxınlığında, Odessa vilayətində Ukraynanın Qazötürmə Sistemi Operatorunun kompressor stansiyasına hücum edib. Bu barədə Ukraynanın Energetika Nazirliyi məlumat yayıb.

Bildirilib ki, bu kompressor stansiyası Yunanıstanın LNG terminallarını Trans-Balkan boru kəməri vasitəsilə Ukraynanın qaz anbarları ilə birləşdirən marşruta daxildir, bu marşrutla artıq ABŞ-dən mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) və sınaq həcmində Azərbaycan qazı tədarük olunur.

"Bu tədarükləri təmin edən avadanlıq dünən gecə onlarla zərbə dronunun hücumuna məruz qalıb. Bu, Rusiyanın sırf mülki infrastruktura, enerji sektoruna, eləcə də Azərbaycan, ABŞ və Avropadakı tərəfdaşlarımızla münasibətlərə qarşı hücumudur", - Ukraynanın Energetika Nazirliyi bildirib.

Qeyd olunub ki, mütəxəssislər hücumun nəticələrini qiymətləndirmək üçün hadisə yerində işləyir.

"Trans-Balkan marşrutunun əsas kompressor stansiyasına qarşı Rusiyanın irimiqyaslı dron hücumu göstərir ki, Moskva avropalıların enerji müstəqilliyini və alternativ qaz təchizatı marşrutlarını məhv etmək üçün mövcud olan bütün vasitələrdən və təzyiq alətlərindən istifadə edəcək", - Ukraynanın energetika naziri Svetlana Qrinçuk deyib.

İyulda Ukraynanın "Naftoqaz Ukrainı" milli səhmdar cəmiyyəti Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) ilə qaz alqı-satqısına dair ilk müqavilə imzalayıb.

Bosniya və Herseqovinanın Mərkəzi Seçki Komissiyası avqustun 6-da ölkə tərkibindəki muxtar qurum olan Serbska Respublikasının prezidenti Milorad Dodikin səlahiyyətlərinə xitam verilməsi barədə yekdil qərar qəbul edib.

Qərardan iki gün ərzində apellyasiya şikayəti verilə bilər. Əgər qərar qüvvəyə minərsə, 90 gün ərzində Serbska Respublikasının yeni rəhbərinin seçilməsi üçün növbədənkənar seçki təyin olunacaq.

Dodik seçki komissiyasının qərarına sərt reaksiya verib. O, X sosial şəbəkəsində yazıb: "Təslim olmaq və geri çəkilmək variantları yoxdur".

Dodik vurğulayıb ki, o, vəzifəyə başlayarkən Serbska Respublikası vətəndaşlarının maraqlarını qoruyacağına and içib və Bosniya və Herseqovina Mərkəzi Seçki Komissiyasına tabe olmayacaq.

Fevralda Sarayevo məhkəməsi Dodiki qiyabi olaraq 1 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib və 6 il müddətinə onun siyasi fəaliyyətinə qadağa qoyub. Dodik Konstitusiya Məhkəməsinin və beynəlxalq birliyin Bosniya üzrə ali nümayəndəsi Kristian Şmidtin qərarlarına məhəl qoymamaqda təqsirli bilinib.

Dodik isə ona qarşı çıxarılan məhkəmə və siyasi qərarları "Serbska Respublikasına qarşı hücum" adlandırır və erkən seçkilərin keçirilməsinə icazə verməyəcəyini deyir.

M.Dodikə qarşı cinayət işi 2023-cü ildə onun Serbska Respublikasında Bosniya və Herseqovina Konstitusiya Məhkəməsinin hökmlərinin və ali beynəlxalq nümayəndənin qərarlarının icrasını qadağan edən qanunu imzalamasından sonra başlanıb.

Dodik özünü təqsirli saymayıb və məhkəmə hökmündən sonra da Bosniyanın federal polisi və məhkəmə sisteminin nümayəndələrinin Serbska Respublikası ərazisinə daxil olmasını qadağan edən qanunların qəbulunda rol oynayıb. Daha sonra həmin qanunlar Bosniya və Herseqovinanın Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən ləğv edilib.

Dodiklə bağlı qərar Bosniya və Herseqovinada 1990-cı illərdən bəri ən ciddi gərginliyə səbəb olub.

M.Dodik Rusiyaya yaxın mövqeyi ilə tanınır. O, separatçı və anti-Avropa ritorikası, korrupsiya və səlahiyyətdən sui-istifadə şübhələri, beynəlxalq sülhməramlı səylərə mane olduğu üçün ABŞ və Böyük Britaniya sanksiyalarına məruz qalıb.

2024-cü ildə Dodik Srebrenitsa qətliamını soyqırımı kimi tanıyan BMT qətnaməsini tanımaqdan imtina edib.

İranın ədliyyə sisteminə bağlı "Mizan" xəbər agentliyinin yaydığı xəbər görə, İsrailə casusluqda və İslam Respublikasına İsrailin iyunda həyata keçirdiyi hücumlarda öldürülən nüvə alimi barədə məlumat ötürməkdə ittiham olunan şəxs avqustun 6-da edam edilib.

Xəbərdə bildirilib ki, Ruzbeh Vadi adlı həmin şəxs İranın "vacib və strateji əhəmiyyətli" qurumlarından birində çalışırmış.

Bu il İsrailə casusluqda təqsirli bilinən iranlıların edamlarında artım müşahidə olunub. "Reuters" yazır ki, son aylarda İranda bu ittihamla azı səkkiz ölüm hökmü icra edilib.

Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırovun 17 yaşlı oğlu Adəm Kadırov Qəzza sakinlərinə humanitar yardımın kuratoru təyin edilib. Bu barədə respublikanın dini və ictimai təşkilatlarla əməkdaşlıq departamentinin "Teleqram" kanalı məlumat yayıb.

Məlumatda bildirilib ki, çatdırılmanın təşkili və prosesə nəzarəti Çeçenistan rəhbərinin müşaviri Usman Baysultanov həyata keçirəcək, vəsaitin toplanmasını isə "Xayra", "Daymohk" və "Ayub" xeyriyyə təşkilatları reallaşdıracaq.

Bu ilin aprelində məlum olub ki, A.Kadırov Çeçenistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi təyin olunub. O, həm də atasının mühafizə şöbəsinin rəisi və Ukraynada döyüşən iki batalyon — "Şeyx Mənsur" və "Baysanqur Benoevski" batalyonlarının, həmçinin Qudermesdə Vladimir Putinin adına Rusiya Xüsusi Təyinatlıları Universiteti və Çeçenistan Daxili İşlər Nazirliyinin kuratorudur.

Adəm həmçinin "Çeçenistan Qəhrəmanı" adına layiq görülüb və adı Rusiyanın Rekordlar Kitabına daxil edilib (Rusiya Federasiyasının subyektinin təhlükəsizlik xidmətinin ən gənc rəhbəri kimi).

Gənc Kadırov İslamın müqəddəs kitabı "Quran"ı yandırmaqda ittiham olunan Nikita Juraveli istintaq təcridxanasında döydükdən sonra mükafatlar almağa və yüksək vəzifələrə təyin olunmağa başlayıb. 2024-cü ilin fevralında Juravel dini hissləri təhqir etməkdə, həmin ilin noyabrında isə dövlətə xəyanətdə təqsirli bilinib. Onun ümumilikdə 14 il həbsdə qalacağı barədə məlumat yayılıb.

Kişinyov məhkəməsi Qaqauziyanın rəhbəri Yevgeniya Qutsulu 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib. O, 2023-cü ildə konstitusiyaya zidd elan edilmiş rusiyayönlü "Şor" partiyasını qanunsuz maliyyələşdirməkdə təqsirli bilinib.

İstintaqın məlumatına görə, Y.Qutsul "Şor" partiyasının katibi olaraq 2019-cu ildən 2022-ci ilə qədər Rusiyadan Moldovaya müntəzəm olaraq pul gətirib. Bundan əlavə, o, partiyanın maliyyələşdirilməsi üçün mütəşəkkil cinayətkar qrupdan məqsədli şəkildə 42.5 milyon ley (2.4 milyon dollar) məbləğində pul almaqda ittiham olunub.

Qutsul son sözündə barəsində bəraət hökmünün çıxarılmasını istəyib. O, Moldovaya bir ley də gətirmədiyini bildirib, 16 və 3 yaşlı iki övladının olduğunu xatırladıb. Onun vəkili isə qeyd edib ki, qanun analara azyaşlı uşaqlarının səkkiz yaşı tamam olduqdan sonra cəza çəkməsinə icazə verir.

Məhkəmə həmçinin Y.Qutsulun 40 milyon leyi geri qaytarması barədə hökm çıxarıb. İstintaq məlumatlarına görə, bu məbləğ "Şor" partiyasının qanunsuz maliyyələşdirilməsi üçün istifadə olunub. "Şor" partiyasının digər katibi Svetlana Popan isə partiyanın qanunsuz maliyyələşdirilməsində iştirakda təqsirli bilinərək ilə 6 il azadlıqdan məhrum edilib.

Qaqauziya Moldovanın cənubunda yerləşən təxminən 130 min əhalisi olan muxtar ərazi qurumudur. 2023-cü ilin mayında Qutsul sonradan konstitusiyaya zidd elan edilən "Şor" partiyasından namizəd kimi regional başqan seçkisində qalib gəlib.

2024-cü ilin oktyabrında Avropa İttifaqı ona qarşı sanksiyalar tətbiq edib. Y.Qutsul Qaqauziyada separatizmi təşviq etmək, Rusiya ilə sıx əlaqələr, "konstitusiya quruluşunu devirməyə cəhd, Moldovanın suverenliyini və müstəqilliyini təhdid etməkdə ittiham olunub.

2025-ci ilin martında saxlanıldıqdan sonra Y.Qutsul Rusiya prezidenti Vladimir Putindən Moldova hökumətinə təzyiq göstərmək üçün diplomatik, siyasi və hüquqi mexanizmlərdən istifadə etməsini xahiş edib.

Rusiya rəsmi şəkildə orta və qısamənzilli raketlərin yerləşdirilməsinə dair birtərəfli moratoriumdan imtina etdiyini açıqlayıb. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) avqustun 4-də yaydığı rəsmi bəyanatında qeyd olunub ki, Moskva bu addımı kollektiv Qərbin Rusiya sərhədlərinə yaxın bölgələrdə "sabitliyi pozan" raket imkanlarını artırmasına cavab olaraq atır. XİN bildirib ki, Kreml raketlərin yerləşdirilməsi ilə bağlı qərarını Amerika və digər Qərb ölkələrinin orta və qısamənzilli raket fəaliyyətlərinin təhlili əsasında verəcək.

Bu tip silahlar 2019-cu ilə qədər 1987-ci ildə imzalanmış müqavilə ilə məhdudlaşdırılırdı. Lakin ABŞ Rusiyanın "İskəndər" komplekslərindən biri üçün nəzərdə tutulan raketin müqavilənin şərtlərini pozduğunu bildirərək bu müqavilədən çıxdığını elan etmişdi.

Moskva isə bildirmişdi ki, əgər NATO bu cür raketləri yerləşdirməzsə, Rusiya da öz orta və qısamənzilli raketlərini müvafiq regionlarda yerləşdirməyəcək. 2019-cu ildə Rusiya prezidenti Vladimir Putin Qərb ölkələrinə bu tipli raketlərin yerləşdirilməsinini məhdudlaşdıran moratoriuma qoşulmağı təklif etmişdi. Lakin dekabrda Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bu məhdudiyyətləri "yararsız" adlandırıb.

Kreml daha əvvəl də müqavilə ilə qadağan olunmuş yeni raketlərin istehsalı üzərində işləməyə başladığını bəyan edib. Rusiya bildirir ki, bu addımlar ABŞ-nin Almaniyada yerləşdirməyə hazırlaşdığı raketlərə cavab olaraq atılır. Berlin isə ABŞ raketlərinin yerləşdirilməsini Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü ilə əlaqələndirir və onları Rusiyanı cilovlamaq üçün nəzərdə tutulmuş vasitə adlandırır.

Orta və qısamənzilli raketlər (RSMR) qurudan atılan və 500-dən 5 min 500 kilometrədək məsafə qət edə bilən ballistik və qanadlı raketlərdir. Bu raketlər adətən nüvə başlığı daşımaq qabiliyyətinə malik olurlar.

ABŞ turist və biznes vizası almaq istəyən şəxslərdən viza müddətinin bitməsindən əvvəl ölkəni tərk etmələrinə zəmanət məqsədilə 15 min dollara qədər depozit tələb edəcək. Bu barədə avqustun 4-də ABŞ Dövlət Departamenti məlumat yayıb.

Viza alan şəxslərdən 5 min dollardan 15 min dollara qədər depozit tələb olunacaq. Bu məbləğ onlar ABŞ-ni tərk edəcəyi halda geri qaytarılacaq. Depozitin məbləğini ABŞ konsulluqlarının əməkdaşları müəyyən edəcək. Orta hesabla bu məbləğ 10 min dollar olacağı gözlənilir. Bu qayda ABŞ-də qalma müddətini mütəmadi və kütləvi şəkildə pozan ölkələrin vətəndaşlarına, sənədlərin verilməsi zamanı yoxlama prosedurlarının yetərsiz sayıldığı ölkələrə, həmçinin "xarici siyasət mülahizələrinə əsaslanaraq" şamil olunacaq. Dövlət Departamentinin rəsmi məlumatında bu ölkələrin siyahısı göstərilməsə də, yeni tələblərin, əsasən, Afrika ölkələrinə təsir edəcəyi gözlənilir. Media bildirir ki, bu siyahıya Çad, Eritreya, Haiti, Myanma, Yəmən, Cibuti, Burundi və Toqo daxil ola bilər.

Bu qərar Tramp administrasiyasının ABŞ-yə qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı mübarizə səylərinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir. İyunda prezident Tramp milli təhlükəsizlik amillərini əsas gətirərək 19 ölkənin vətəndaşlarının ABŞ-yə girişinə qismən və ya tam qadağa qoyan sərəncam imzalayıb. Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyinin hesablamalarına görə, 2023-cü ildə 500 minə yaxın xarici ziyarətçi vizalarının müddəti bitdikdən sonra ölkəni tərk etməyərək ABŞ-də qalıb.

Yeni qayda avqustun 20-dən qüvvəyə minəcək.

Moskvadakı Basman məhkəməsi Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinski barəsində qiyabi həbs qərarı çıxarılıb. Rusiyanın E1.ru portalı həbs qərarının onun axtarışa verilməsindən sonra çıxarıldığını yazır.

Sayt Ş.Şıxlinskinin Yekaterinburqda istintaq hərəkətlərində iştirak etdiyini və həbsxanaya yerləşdirildiyini yazır. Onun Feyruz Şirinova sui-qəsd cəhdində iştirakda (Rusiya Cinayət Məcəlləsinin 30-cu və 105-ci maddələri), hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiq etməkdə (318-ci maddə) ittiham olunduğu bildirilir

Ş.Şıxlinskinin vəkili E1.ru-ya deyib ki, müdafiə etdiyi şəxs günahsız olduğunu bildirir və apellyasiya verəcək.

Ş.Şıxlinskinin oğlu Mütvəli isə iki ay müddətinə həbs olunub. O, hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiqində ittiham edilir.

İyulun 1-də Yekaterinburqda, "Baku Plaza" qarşısında hüquq-mühafizə orqanları Ş.Şıxlinskini həbs etmək üçün xüsusi əməliyyat keçirib. Onlar avtomobilin pəncərələrini sındırmağa başlayanda Mütvəli idarə etdiyi avtomobili arxaya sürüb və xüsusitəyinatlılardan birini vurub.

Şahin Şıxlinski polisə özü təslim olub

Şahin Şıxlinskinin qohumu, jurnalist Elçin Şıxlı AzadlıqRadiosuna onun iki gün öncə – avqustun 2-də Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarına təslim olduğunu deyir. Ş.Şıxlinski Azərbaycan səfirliyinin mehmanxanasında qalırmış.

E.Şıxlı Ş.Şıxlinskiyə qarşı əsas maddənin hakimiyyət təmsilçisinə müqavimət və yüngül xəsarət yetirməklə bağlı olduğunu deyib, qətllə bağlı Rusiya mediasının yazdıqlarını "boş söhbət" adlandırıb.

Rusiya DİN-in Ş,Şıxlinskini axtarışa verməsinə gəlincə: "Onun özünə, yaxud vəkillərinə axtarışla bağlı heç bir rəsmi çağırış gəlməyib. Səfirliyin mehmanxanasında nisbətən daha geniş hərəkət etmək imkanı olmaq üçün qalıb. Oğlunun azad olunması üçün müraciətlər hazırlayıb, vəkillərlə işləyib".

3 avqust

Şahin Şıxlinski Moskvada saxlanılıb

Uralda Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinskinin saxlanılaraq Yekaterinburqa aparıldığı bildirilir. Bu haqda E1.RU portalı onun tanışlarına istinadla yazıb.

66.RU mənbəsinə istinadla Ş.Şıxlinskinin İstintaq Komitəsində dindirildiyini bildirir.

Gazeta.ru diaspor rəhbərinin qətl və hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı zorakılıqda şübhəli bilindiyini yazsa da, digər mənbələr onun statusunun bəlli olmadığını qeyd edir.

30 iyul

Rusiya DİN Şahin Şıxlınskini axtarışa verib

Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinskini axtarışa verib. "İnterfaks" agentliyi bu barədə məlumat yayıb.

"Axtarışın səbəbi: Cinayət Məcəlləsi ilə axtarışdadır", - Rusiya DİN-in məlumat bazasında bildirilib. Şıxlinskinin hansı cinayət maddəsi ilə axtarışa verildiyi məlum deyil.

Sverdlovsk vilayətində "Azərbaycan-Ural" ictimai milli-mədəni təşkilatının sədri Şıxlinski iyulun əvvəlində saxlanılsa da, sonradan o, sərbəst buraxılmışdı. Məlumata görə, o, əvvəlki illərdə baş vermiş qətllərlə bağlı iş üzrə şahid qismində dindirilir.

Bundan əlavə, məhkəmə qərarı ilə onun oğlu Mütvəli Şıxlinski də hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı zorakılıq ittihamı ilə iki ay müddətinə həbs edilib.

İyunun 27-də Rusiya Federasiyasının Yekaterinburq şəhərində hüquq-mühafizə orqanları Azərbaycan əsilli şəxslərə qarşı əməliyyat keçirib, bu zaman iki nəfər həlak olub, 10-a yaxın şəxs saxlanıb. Rusiya hüquq-mühafizə orqanları əməliyyatı illər əvvəl baş verən cinayət işinin təhqiqatı ilə izah ediblər. Amma sonrakı günlər Rusiyada Azərbaycan diasporunun bir sıra rəhbərləri və üzvləri də saxlanıb.

Eyni zamanda Azərbaycanda da narkotik və başqa ittihamlarla Rusiya vətəndaşları saxlanılıb. Bütün bunlarla bağlı hər iki ölkənin xarici işlər nazirlikləri narazılıq və narahatlıqlarını ifadə ediblər.

ABŞ prezidenti Donald Tramp Hindistandan gətirilən mallara rüsumları qaldıracağına yenidən söz verib. Bu dəfə o, Hindistanı Rusiya yanacağını alıb-satmaqda ittiham edib.

"Hindistan yalnız böyük həcmdə Rusiya nefti almaqla kifayətlənmir, həm də onun böyük hissəsini açıq bazarda böyük mənfəətlə yenidən satır", - ABŞ prezidenti "Truth Social" şəbəkəsində yazıb. "Ukraynada nə qədər insanın Rusiyanın müharibə maşınının qurbanı olması onları maraqlandırmır".

Bu, ABŞ prezidentinin Nyu-Dehliyə qarşı gömrük rüsumlarını artıracağı ilə bağlı ilk açıqlaması deyil. Daha əvvəl də o, Rusiya ilə ticarət edən ölkələrin ABŞ-yə ixracatına 100 faiz gömrük rüsumu qoyulacağını bəyan etmişdi.

Hindistan Rusiya neftinin ən böyük alıcılarından biridir. Bunun əhəmiyyətli bir hissəsi neft məhsullarına çevrilərək daha sonra digər ölkələrə ixrac olunur. Xüsusilə Hindistan Avropa İttifaqına neft məhsullarının əsas ixracatçılarından birinə çevrilib.

İyulda Aİ 18-ci sanksiyalar paketi çərçivəsində Rusiya neftindən hazırlanan neft məhsulları almaqdan imtina edib. Lakin bu qadağa daha sonra altı aylıq təxirə salınıb və yanvardan qüvvəyə minəcək.

Müxtəlif media mənbələri bildirir ki, Trampın Rusiyaya qarşı siyasətinin sərtləşməsi fonunda Hindistan neft alışı mənbələrini diversifikasiya edir. Yanvardan bu ölkə ABŞ-dən neft idxalını artırıb.

30 iyul

Tramp bildirib ki, Hindistana 25% rüsum tətbiq olunacaq

ABŞ prezidenti Donald Tramp Hindistandan idxal olunan mallara 25% gömrük rüsumu tətbiq olunacağını açıqlayıb. O, bu qərarını, digər səbəblərlə yanaşı, Hindistanın Rusiyadan hərbi texnika və enerji resursu alması ilə əsaslandırıb. Trampın sözlərinə görə, Hindistan 25 faiz rüsuma əlavə olaraq müəyyən bir "cərimə" də ödəməli olacaq. Bu barədə prezident "Truth Social" sosial şəbəkəsində yazıb.

"Hindistan bizim dostumuzdur", - deyən ABŞ dövlət başçısı eyni zamanda əlavə edib ki, bu ölkə "hər zaman hərbi texnikasının böyük bir qismini Rusiyadan alıb və Çinlə yanaşı, Rusiyanın enerji daşıyıcılarının ən böyük alıcısıdır. Halbuki hamı Rusiyanın Ukraynada qətlləri dayandırmasını istəyir".

"Bütün bunlar yaxşı deyil", – deyə qeyd edən prezident Tramp əlavə edib ki, avqustun 1-dən Hindistan "yuxarıda sadalanan səbəblərə görə 25% rüsum və əlavə cərimə ödəyəcək".

Daha əvvəl də Tramp bəyan etmişdi ki, Hindistana tətbiq olunacaq rüsumlar 20–25% səviyyəsində ola bilər. Bununla yanaşı, Hindistanla ABŞ arasında ticarət sazişi üzrə danışıqlar hələ yekunlaşmayıb.

Tramp həmçinin vurğulayıb ki, ABŞ ilə razılığa gələ bilməyən ölkələr üçün əvvəlcədən artırılmış gömrük rüsumlarının tətbiqi tarixi, yəni 1 avqust dəyişdirilməyəcək.

ABŞ indiyədək yalnız az sayda ölkə ilə, o cümlədən Böyük Britaniya ilə ticarət sazişi imzalayıb. Bundan əlavə, Aİ ilə ilkin razılaşma əldə olunub, Avropa İttifaqı üçün rüsumlar 15% təşkil edəcək.

İsrailin xüsusi xidmət orqanlarının 550-dən çox keçmiş yüksəkvəzifəli əməkdaşı, o cümlədən "Mossad" kəşfiyyat xidmətinin və "Şabak" təhlükəsizlik xidmətinin keçmiş rəhbərləri ABŞ prezidenti Donald Trampa açıq məktubla müraciət ediblər. Onlar ABŞ prezidentini İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu hökumətinə təsir göstərməyə və Qəzza zolağında müharibəyə son qoymağa çağırıb.

"Peşəkar nöqteyi-nəzərdən, HƏMAS artıq İsrail üçün strateji təhlükə yaratmır", - AFP-nin sitat gətirdiyi məktubda deyilib.

"Şabak"ın keçmiş rəhbəri Ami Ayalon videomüraciətində bildirib: "Əvvəlcə bu ədalətli müdafiə savaşı idi. Amma biz bütün hərbi məqsədlərə nail olduqdan sonra o, belə bir müharibə olmaqdan çıxıb". Onun sözlərinə görə, təxminən 23 aydır davam edən bu müharibə "İsrail dövlətinin həm təhlükəsizliyinin, həm də kimliyinin itirilməsinə gətirib çıxarır".

Məktubda vurğulanır ki, İsrail ordusu artıq güc yolu ilə əldə oluna biləcək bütün məqsədlərə nail olub. Belə ki o, HƏMAS-ın hərbi infrastrukturunu məhv edib və Qəzzada idarəçiliyini aradan qaldırıb. "Üçüncü və ən mühüm məqsədə – bütün girovların qaytarılmasına ancaq razılaşma yolu ilə nail olmaq olar", - açıq məktubda qeyd olunub.

"HƏMAS-ın qalan liderlərinin təqibi daha sonra da davam edə bilər", - məktub müəllifləri bildirib.

Onlar Trampın İsrail xalqı arasında nüfuza malik olduğunu və Netanyahuya təsir göstərə biləcəyini düşünür. Onlar bildirib ki, atəşkəsdən sonra ABŞ prezidenti regional koalisiyanın yaradılmasına və Fələstin Muxtariyyətinin yenidən qurulmasına kömək edə bilər. Bu muxtariyyət Qəzza sektorunun idarəsini HƏMAS-dan alaraq öz üzərinə götürə bilər.

İsrailə qarşı beynəlxalq təzyiq günbəgün artır, atəşkəs çağırışları getdikcə daha çox səslənir. Ancaq hakim koalisiyanın bir neçə naziri də daxil olmaqla, bəzi İsrail siyasətçiləri hücumun davam etdirilməsini və Qəzza sektorunun bir hissəsinin və ya bütövlükdə işğalını dəstəkləyir.

Xatırlatma

2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS İsrailin cənubuna hücum edib. Həmin hücum nəticəsində təxminən 1200 nəfər həlak olub, 251 nəfər isə girov götürülüb. Bu hücuma cavab olaraq İsrail Qəzzada hərbi əməliyyatlara başlayıb. O vaxtdan bəri Qəzzada 60 mindən çox insan öldürüldüyü bildirilir, amma bunun neçəsinin döyüşçü olduğu bəlli deyil. HƏMAS-ın nəzarətində olan ərazinin səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, indiyədək 150-dən çox şəxs aclıqdan həyatını itirib və onların arasında uşaqlar çoxluq təşkil edir.

Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov ABŞ prezidenti Donald Trampın Amerikanın iki nüvə sualtı qayığını "müvafiq regionlara" göndərmək qərarını şərh edərkən deyib ki, "hamı nüvə ritorikası ilə bağlı son dərəcə ehtiyatlı olmalıdır".

Bu, avqustun 1-də Trampın sualtı qayıqların yerləşdirilməsi ilə bağlı qərarına Kremlin ilk reaksiyasıdır. Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedevin "Teleqram" hesabında ABŞ-yə qarşı təhdidlərinə cavab olaraq Tramp belə bir qərar qəbul etdiyini "Truth Social" platformasında bildirib.

"Ümumiyyətlə, təbii ki, mən heç bir şəkildə belə mübahisəyə qarışmaq istəməzdim və heç bir şəkildə bu barədə şərh vermək istəməzdim", - "İnterfaks" Peskovdan sitat dərc edib.

"Kreml Dmitri Medvedevə onlayn ritorikasında qarşıdurma tonunu azaltmağı tövsiyə etməlidirmi" sualına cavab olaraq, Peskov bildirib: "Hər bir ölkədə rəhbərlik üzvlərinin baş verənlərə fərqli baxışları, fərqli münasibət var. Lakin əsas məsələ, əlbəttə ki, prezident Putinin mövqeyidir".

Bir neçə gün əvvəl D.Medvedev X sosial şəbəkəsində Trampa müraciət edərək bildirib ki, onun Rusiyaya verəcəyi ultimatumlar "müharibəyə doğru addım" ola bilər. O, Trampı Moskvanın Rusiya ilə münasibətləri pisləşdirməkdə ittiham etdiyi keçmiş ABŞ prezidenti Co Baydenin yolu ilə getməməyə çağırıb.

ABŞ prezidenti isə cavabında "Truth Social" şəbəkəsində yazıb ki, iki nüvə sualtı qayığının müvafiq ərazilərə yerləşdirilməsi ilə bağlı göstəriş verib. "Sözlər böyük önəm daşıyır və tez-tez gözlənilməz nəticələrə səbəb ola bilər. Ümid edirəm ki, bu halda belə bir şey baş verməyəcək".